
Etilen Oksit Sterilizasyonu
Sterilizasyon, tüm canlı mikroorganizmaları ve sporları bir nesneden uzaklaştırmak ve yok etmek amacı ile yapılan bir işlemdir. Tıbbi cihazlar; nemli ısı, kuru ısı, gama radyasyonu, UV, hidrojen peroksit ve etilen oksit gibi çeşitli işlemlerle sterilize edilebilir. Ancak, tıbbi cihazlar çoğunlukla ısıya duyarlıdır. Bu nedenle ısı ile sterilizasyon üreticiler tarafından tercih edilmemektedir.
Renksiz, yanıcı, patlayıcı, hafif kokulu ve zehirli bir gaz olan etilen oksit (EO) gazı 1859 yılında keşfedilmiştir. Ancak EO gazının bakterisidal özellikleri 2. Dünya Savaşı’na kadar bilinmemekteydi. Bu özelliklerinin keşfinden sonra, ısıya ve neme duyarlı malzemelerin sterilizasyonu için bakterisidal faktör olarak önerildi ve tıbbi cihaz sterilizasyonu için 1960’larda kullanılmaya başlandı.
Etilen oksit sterilizasyonunun avantajları:
- Isıya ve neme duyarlı tüm tıbbi malzeme ve aletlerde kullanılabilir.
- Medikal aletlerin büyük çoğunluğuna uygundur.
- Uygulaması kolaydır.
- Paketlenmiş malzemelerin sterilizasyonunda kullanılabilir.
- Medikal cihazlara daha az zarar verir.
Etilen oksit sterilizasyonunun dezavantajları:
- Sterilizyon ve havalandırma süresi uzundur.
- Sıvılar EO ile sterilize edilemez.
- Kullanıcı hatasına açıktır.
- Toksik, yanıcı ve patlayıcı bir gazdır.
Ön Şartlandırma
Ürünü uygun sıcaklıkta (genelde 30-50 ᵒC) ve %40-80 bağıl nemde sabit tutmak için cihazın hazırlanması işlemidir.
Sterilizasyon
Sterilizasyona başlamadan önce vakum altında ön sızıntı testi yapılır. Kaçak veya sızıntı olması durumunda cihaz sterilizasyon işlemine başlamaz. Sızıntı yoksa ön şartlandırma işlemi başlar. Ön şartlandırma işleminin ardından tekrar vakum işlemi gerçekleştirilir ve güvenlik için sızıntı testi tekrarlanır. Ardından ortama EO gazı alımı ile sterilizasyon işlemi başlar. Gaz alım işlemi güvenli vakum değerine kadar devam eder. Sterilant olarak %100 saf Etilen oksit (EO) veya EO:CO 2 (Etilen Oksit – karbondioksit) karışımı kullanır.
Havalandırma
Sterilizasyonun ardından ürünler bir süre bekletildikten sonra hava ile yıkama yapılır. Ürünlerin üzerinde tortu kalmaması açısından önemli bir adımdır.
Etilen Oksit ile güvenli çalışmak için yapılması gerekenler:
- EO gazı yanıcı ve patlayıcıdır. Yüksek sıcaklığa ve basınca maruz bırakılmamalıdır.
- Etilen oksit ile çalışmadan önce ‘‘National Institute for Occupational Safety and Health (WIOSH)’’ tarafından belirlenen koruyucu önlemler uygulanmalıdır.
- Sadece yetkili kişi ve eğitim almış kişi Etilen Oksit sterilizasyon alanına girmelidir.
- Tehlike uyarı işareti asılmalıdır.
- Etilen oksit seviyesi sürekli kontrol altında tutulmalıdır.
- Gaz kaçağı olması halinde olağan üstü eylem planı hazır olmalıdır.
- Gaz maskesi ve koruyucu giysiler ile çalışılmalıdır.